พระแสนแซ่ทองคำ วัดพระเจดีย์ซาวหลัง ลำปาง

พระแสนแซ่ทองคำ วัดพระเจดีย์ซาวหลัง ลำปาง

คอลัมน์ เดินสายไหว้พระ

ขอขอบคุณข้อมูลดีๆจาก ผู้จัดการออนไลน์

'พระแสนแซ่ทองคำ' เป็นพระ พุทธรูปปางมารวิชัย ขัดสมาธิราบ เนื้อวัสดุทองคำน้ำหนัก 95.5 บาท หน้าตักกว้าง 9.5 นิ้ว สูง 15 นิ้ว ศิลปะแบบล้านนาผสมอยุธยา สร้างในสมัยพุทธศตวรรษที่ 21

เป็นพระพุทธรูปทองคำองค์แรกที่ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณวัตถุแห่งชาติ

ปัจจุบันประดิษฐานเป็นพระประธานในพระวิหาร วัดพระเจดีย์ซาวหลัง อ.เมือง จ.ลำปาง

เดือนสิงหาคม พุทธศักราช 2526 ได้ขุดพบพระพุทธรูปทองคำบริสุทธิ์องค์หนึ่งในไร่อ้อยของนายบุญเทียม เครือสาร เป็นทองคำบริสุทธิ์หนัก 100 บาทสองสลึง

ลักษณะกรรมวิธีการสร้างตีแต่งขึ้นเป็นส่วนๆ มิได้เป็นการหล่อ แต่ละส่วนต่อกันด้วยสลัก ได้แก่ พระเศียรชั้นนอก พระเศียรชั้นในกับพระพักตร์ พระกรรณ พระกร พระสังฆาฏิ ฝีมือประณีตมาก พุทธลักษณะคล้ายพระแก้วมรกตในวัดพระธาตุลำปางหลวงและพระแก้วดอนเต้า

ซึ่งต่อมานายบุญเทียม อัญเชิญ มามอบให้เป็นสมบัติของแผ่นดิน ประ ดิษฐานในพระวิหารวัดพระเจดีย์ซาวหลัง ด้วยเป็นปูชนียวัตถุที่มีคุณค่าชิ้นเอก

'พระเจ้าแสนแซ่ทองคำ' หรือ 'พระเจ้าแสนแซ่' เป็นคำเรียกพระพุทธรูปโบราณที่ชาวล้านนาหล่อขึ้นหลายส่วน และนำมาประกอบเข้าเป็นองค์พระ โดยใช้วิธีการยึดด้วยสลักหรือหมุดตามข้อต่อต่างๆ ภาษาล้านนาเรียกสลักหรือหมุดว่า "แซ่ว" หรือ "แซ่" ส่วน "แสน" หมายถึง มากยิ่ง

ดังนั้น พระพุทธรูปที่ใช้หมุดหรือแซ่ยึดไว้เป็นจำนวนมาก จึงได้ชื่อว่า "พระเจ้าแสนแซ่" เช่นเดียวกับที่คนภาคกลางเรียกพระพุทธรูปที่มีขนาดใหญ่ว่า "หลวงพ่อโต" นั่นเอง

วัดหลายแห่งในภาคเหนือมีพระเจ้า แสนแซ่ประดิษฐานไว้ รวมทั้งวัดเจดีย์ซาวหลัง อ.เมือง จ.ลำปาง แต่พระเจ้าแสนแซ่ที่วัดพระเจดีย์ซาวหลังนี้ เป็นพระพุทธรูปที่มีลักษณะพิเศษต่างจากพระเจ้าแสนแซ่โดยทั่วไป

วัดเจดีย์ซาวหลัง 'ซาว' แปลว่า ยี่สิบ 'หลัง' แปลว่า องค์ วัดเจดีย์ซาวหลัง แปลว่า วัดที่มีเจดีย์ 20 องค์ เป็นวัดใหญ่อยู่กลางทุ่งนา

วัดแห่งนี้เป็นปูชนียสถานที่สำคัญของจังหวัดลำปางสร้างแต่โบราณ ทรงคุณค่าทั้งทางด้านประวัติศาสตร์และโบราณวัตถุจากหลักฐานการขุดพบพระเครื่องสมัยหริภุญชัยที่องค์พระเจดีย์ ทำให้สันนิษฐานได้ว่าวัดนี้สร้างมานานกว่า 1,000 ปี

สิ่งที่น่าชมภายในวัด คือ องค์พระธาตุเจดีย์ซาวหลังที่มีศิลปะล้านนา ผสมศิลปะพม่า ข้างหมู่พระเจดีย์มี วิหารหลังเล็ก ประดิษฐานพระพุทธรูปสำริดปางสมาธิศิลปะเชียงแสน ชาวบ้าน เรียกว่า พระพุทธรูปทันใจ

พระอุโบสถ หลังใหญ่ ซึ่งประดิษ ฐานพระประธานเป็นพระพุทธรูป ปางมารวิชัย มีพุทธลักษณะงดงาม บานประตูทั้งสามเป็นของโบราณ เขียนลวดลายรดน้ำละเอียดสวยงาม เสาซุ้มประตู หน้าต่างประดับลวดลายกระจกสีเป็นลักษณะศิลปะสมัยใหม่และที่ศาลาการเปรียญ เรือนไม้ชั้นเดียวด้านหลังพระอุโบสถได้จัดเป็นพิพิธภัณฑ์แสดงโบราณวัตถุที่ชาวบ้านนำมาถวาย

วันที่ 15 เมษายนของทุกปี จะมีงานประเพณีประจำปี พิธีสรงน้ำพระเจ้าแสนแซ่ทองคำ และในวันนั้นจะมีพิธีถอดสลักเปิดพระเศียร เพื่อนำพระบรมธาตุจากผอบมาสรงน้ำด้วย